Conciertos

Recital de Cecilia Bartoli


Palacio Euskalduna.   19:30 h.

La BOS va a ofrecer fuera de su abono de temporada, un recital de Cecilia Bartoli. La actuación de la mezzo-soprano romana, uno de los más grandes fenómenos vocales de los últimos años, tendrá lugar el sábado 25 de marzo de 2017.

10% de descuento para abonados/as de la BOS en taquilla

«Un viaje por 400 años de música italiana»
Arias y canciones de Caccini, Scarlatti, Caldara, Vivaldi, Händel, Porpora, Mozart, Rossini, Bellini, Donizetti, Puccini, etc.

Recital extraordinario
CECILIA BARTOLI, Mezzosoprano
Sergio Ciomei, piano

PROGRAMA

I

GIULIO CACCINI (1551-1618)
Tu ch’hai le penne, amore

ALESSANDRO SCARLATTI (1660-1725)
Se Florindo è fedele

ANTONIO CALDARA (1670-1736)
Selve amiche; “La costanza in amor vince l’inganno”

ANTONIO VIVALDI (1678-1741)
Gelosia, tu già rendi l’alma mia; “Ottone in Villa“

DOMENICO SCARLATTI (1685-1757)
Sonata en Mi Mayor K. 380 (solo piano)

GEORG FRIEDRICH HÄNDEL (1685-1759)
Lascia la spina;»Il Trionfo del Tempo e del Disinganno»

NICOLA PORPORA (1686-1768)
Nobil onda; «Adelaide»

WOLFGANG AMADEUS MOZART (1756-1791)
Parto, ma tu ben mio; «La clemenza di Tito» KV 621
Fantasía en re menor K 397 (solo piano)

GIOACCHINO ROSSINI (1792-1868)
Or che di fiori adorno

VINCENZO BELLINI (1801-1835)
Vaga luna

GAETANO DONIZETTI (1797-1848)
Me voglio fa na casa

GIOACHINO ROSSINI (1792-1868)
La danza

II

GIACOMO PUCCINI (1858-1924)
Piccolo Tango (solo piano)
E l’uccellino
Terra e mare
Casa mia
Avanti Urania
Piccolo valzer (solo piano)
O mio babbino caro; «Gianni Schicchi»

FRANCESCO PAOLO TOSTI (1846-1916)
A vucchella
Aprile
Ninna nanna

STEFANO DONAUDY (1879-1925)
O del mio amato ben…

GIACOMO PUCCINI (1858-1924)
Foglio d’album (solo piano)

E.A. MARIO (1884-1961)
Santa Lucia luntana

SALVATORE GAMBARDELLA (1871-1913)
Come facete màmmetta?

ERNESTO DE CURTIS (1875-1937)
Cara, ti voglio tanto bene

E.A. MARIO (1884-1961)
Tammurriata nera

DOMENICO MODUGNO (1928-1994)
Nel blu dipinto di blu

Duración aproximada 110 min

Sábado 25 de marzo de 2017. 19:30 horas
Palacio Euskalduna (Bilbao) Auditorium

FECHAS

Conoce aquí todas las ventajas de ser abonado de la BOS

NOTAS AL PROGRAMA

Voce e passione

Entre la fecha de la publicación de Tu ch’hai le penne, amore (1614) y la presentación de Nel blu dipinto di blu en el Festival de San Remo (1958) transcurren los más de trescientos cuarenta años por los que transita este recital, que se pueden ampliar, extender y dilatar casi hasta los cuatrocientos si se tienen en cuenta sus áreas de influencia. Para empezar, la impresionante colección de monodias Le nuove musiche de Giulio Caccini, a la que pertenece Tu ch’hai le penne, amore, resume el alcance de la música vocal para solistas que a la llegada del XVII comienza a prosperar en forma de madrigales, arias estróficas y canzonetas. Conviene recordar que en esa época estas piezas tienen llegan a un público mucho más amplio que la ópera, igualmente abordada por Caccini en sus primeros pasos de vida como género independiente.

De esos impulsos iniciales recoge el guante décadas después Alessandro Scarlatti, coronando su extensa obra con la composición de alrededor de setenta melodramas. Entre sus principales aportaciones se encuentra la creación de una nueva relación entre música y palabra capaz de conferir nuevos contenidos dramáticos al aria, para lo que impone un dominio prácticamente total de la parte vocal sobre la instrumental, en los inicios reducida a una esencia mínima. Se florindo e fedele forma parte de la ópera La donna ancora è fedele, estrenada en Nápoles en 1698 con libreto de Contini.

En torno a Scarlatti hay una serie de compositores que cimentan, consolidan y trasladan a otros países lo que la música italiana puede ofrecer al mundo. Antonio Caldara es nombrado en 1715 vicedirector de la capilla de la corte imperial de Viena, donde permanece más de veinte años con el aprecio y la estima de sus conciudadanos. Su numerosísima obra, en la que se pueden contar cerca de un centenar de óperas y una notable cantidad de oratorios, le asegura una popularidad enorme a lo largo de todo el siglo XVIII. Selve amiche, de La constanza in amor vince l’inganno, muestra la expresión cantabile que cultiva a escasos meses de partir rumbo a la ciudad austriaca.

La reputación de Viena como capital centroeuropea de la música italiana hace que acuda a ella un compositor tan importante como Vivaldi después de una larga vida de luces y sombras en Venecia, donde compone centenares y centenares de obras instrumentales que reparte, sobre todo, entre encargos privados, publicaciones diversas y sus alumnas del Ospedale della Pietà. Consciente de que la ópera puede aumentar su renombre, da su primer paso en el género a los treinta y cinco años con Ottone in Villa, estrenada en 1713 en Vicenza. En varias de sus arias, como en Gelosia, tu già rendi l’alma mia, traslada a las líneas vocales las estructuras de la música instrumental, introduciendo pasajes muy rápidos, contrastes vertiginosos, auténticos vendavales de notas y ritmos trepidantes en los que se define un virtuosismo que suena a su época sin dejar de sonar a Vivaldi.

Pese a contar con un buen número de obras vocales de relevancia, Domenico Scarlatti, hijo de Alessandro, mantiene su aura de leyenda por su fabulosa, descomunal (más de quinientas piezas) colección de sonatas para cémbalo, que se insertan en la época en que nacen como antecesoras del clasicismo musical que está a punto de llegar. La Sonata en mi mayor K 380, unas de las más conocidas, mantiene un tono noble y elegante en el que asoman al fondo, en forma de redobles de tambor y efectos de castañuelas, resonancias de la música tradicional española.

No debe sorprender que sea Haendel el primer compositor no italiano de este breve repaso, ya que desde muy temprano comprende que la música italiana conecta directamente con los gustos dominantes del público tanto en su Alemania natal como en la Inglaterra que conocerá sus mayores triunfos. Durante su estancia en Italia, entre 1706 y 1710, tiene un primer contacto con el oratorio italiano, al que dedica dos obras (Il trionfo del tempo e del disinganno y La Resurrezione) que tendrán una vida inicial difícil y tardarán en ser reconocidas. No obstante, una de las arias de Il triunfo, Lascia la spina, después reconvertida en Lascia ch’io pianga en la ópera Rinaldo, mantiene una fama completamente resistente al paso del tiempo por su expresión lacerante y delicada a flor de piel. La alternativa de Nicola Porpora se desarrolla también en el campo de la ópera, rivalizando con Haendel cuando ambos coinciden como primeros compositores en Londres. En 1723, una década exacta antes de acudir a la capital inglesa, compone para los carnavales de Roma la ópera Adelaide, estrenada por Farinelli en el papel principal y a la que pertenece Nobil onda como admirable muestra de aria “di tempesta”.

Como siempre, Mozart aparece para ordenar todo lo que encuentra a su llegada, renovar los modelos sin romperlos y, finalmente, allanar el camino a los compositores que vienen después. En el terreno de la música para piano hay que detenerse en su contribución al desarrollo del instrumento, desarrollo en el que la Fantasia en re menor K. 397 ocupa un espacio de centralidad tanto por la fecha en que se compone (1782) como por la encrucijada estilística que plantea en su interior. En el mundo de la ópera se adentra desde un dominio extraordinario de las formas instrumentales, creando una nueva música de acción que atraviesa como un rayo las tensiones amorosas y sociales que palpitan en sus distintas historias. En 1791, último año de su vida, compone de un plumazo (y bajo considerables presiones) La clemenza di Tito, una obra detenida en el tiempo, distanciada del espíritu de su época, retrospectiva en las formas y en su esencia, con chispas de genialidad patentes en momentos como el aria Parto, ma tu ben mio, que en conjunto sirve como cumbre y repaso de la tradición de la ópera seria tal y como se ha entendido hasta entonces.

Después de Mozart la ópera italiana queda en las buenas manos de los compositores belcantistas, que reinan durante la primera mitad del XIX sin excesivas revueltas a su alrededor. Rossini es su más sincero continuador, pero se retira pronto y durante un tiempo el poder se concentra en manos de Bellini y Donizetti, ambos muy dotados para la composición, el primero como maestro absoluto de la melodía y el segundo por su capacidad para el drama y su extraordinaria fecundidad, pues compone música en cantidades realmente industriales: más de setenta obras teatrales repartidas a lo largo de unas tres décadas de actividad. Aunque los tres destacan como compositores de ópera, son igualmente asiduos al mundo de la canción, donde concentran a escala reducida ciertos elementos constitutivos de sus respectivos estilos: clima melancólico e intensidad melódica en Bellini (Vaga luna), gracia, frescura y sentido del humor en Rossini (Or che di fiori adorno, La danza) y en Donizetti (Me voglio fa na casa).

Tras de la muerte de Verdi, Puccini se convierte en el heredero de una tradición que sus manos llevan a sus máximas consecuencias, habitando sus óperas de una emoción y un realismo teatral que se entienden muy bien con las demandas del público de su tiempo. Con Gianni Schicchi la ópera cómica descubre una de sus posibles culminaciones, ofreciendo en O mio babbino caro una de esas arias cuya popularidad traspasa todas las fronteras. Sus canciones ofrecen una apariencia exterior más liviana, pero no por ello dejan de llevar música dentro, como demuestran las miniaturas presentes en este programa, que adelantan los colores y los matices que ambientan la canción italiana del siglo XX. Tosti, otro italiano que triunfa en Londres, es uno de sus maestros indiscutibles merced a piezas tan sentidas y conocidas como A vucchella, Aprile o Ninna nanna.

Mientras tanto, Donaudy mantiene el tono del pasado con sus 36 Arie di Stile Antico, de las que O del mio amato ben (1915) es de las pocas en lograr vida independiente. En adelante el tono se vuelve progresivamente más ligero de la mano, entre otros muchos, de E. A. Mario, Gambardella, De Curtis y Modugno, este último ganador del primer Grammy de la historia a la canción del año por Nel blu dipinto di blu, también conocida como Volare. Son canciones que descienden al terreno del pueblo llano a partir de una uniformidad de estilo (sencillo, efusivo, expansivo) por la que se han interesado cantantes de todas las clases y procedencias, versionándolas irrefrenablemente hasta deformar una naturaleza íntima que en un mundo ideal alcanzaría a relacionarse en línea continua con aquellas primeras, y muy lejanas, monodias recopiladas por Caccini en su Nuove musiche.

Asier Vallejo Ugarte

 

CECILIA BARTOLI

Cuando Cecilia Bartoli canta, nada es habitual. Los críticos buscan nuevas metáforas porque los calificativos que utilizan no son suficientes. Así, han llegado a escribir que «en su garganta debe haber un nido de ruiseñores» o que simplemente habría que hacer «declaraciones de amor». No se puede resumir el fenómeno Bartoli en palabras, ni en datos o en cifras, pero al menos quedan como testimonio de cuánto es capaz de mover Cecilia con su música.

De sus grabaciones de audio y video – publicadas en exclusiva por el sello Decca – se vendieron más de 10 millones de copias. En lo que se refiere a la estadística de ventas, Cecilia Bartoli es la artista de música clásica con más éxito y una de las cantantes más populares de nuestro tiempo – sin recurrir en ningún momento a las estrategias de marketing popular para alcanzar un gran público. Cecilia ha sido siempre curiosa y abierta hacia nuevos descubrimientos y alcanzó sus éxitos mundiales con exquisitos proyectos construidos meticulosamente alrededor de un tema: El álbum Vivaldi, «Italian Arias (de Gluck), el álbum Salieri, «Opera Proibita», «Maria», «Sacrificium», «Mission» y «St. Petersburg» – todos ellos han obtenido numerosos premios, entre otros, cinco Grammys.

Cecilia Bartoli frecuenta las salas de conciertos más importantes de Europa, América, Asia y Australia, y en los últimos años ha intensificado su colaboración con los mejores ensembles especializados en instrumentos de época. Pero Cecilia Bartoli también actúa con grandes orquestas sinfónicas, a destacas los programas elaborados juntos con la Filarmónica de Viena.

En 2016 fue fundada la orquesta “Les Musiciens du Prince – Monaco”, con Cecilia Bartoli como directora artística. La nueva orquesta, igualmente especializada en la interpretación con instrumentos de época, tiene como base la Ópera de Monte-Carlo y cuenta con el apoyo del Príncipe Alberto II de Mónaco y de S.A.R la Princesa Carolina.

En 2012 Cecilia Bartoli fue nombrada directora artística del Festival de Pentecostés de Salzburgo y su contrato fue renovado recientemente hasta 2021. Este festival se ha revelado como un terreno ideal para sus proyectos, donde puede desplegar su particular capacidad para combinar lo artístico con lo conceptual. En Salzburgo también se desarrollan gran parte de sus proyectos como cantante de ópera: en 2013 debutó en Norma, uno de los mayores hitos de su carrera. En 2016 se presentó una nueva producción de “West Side Story”, dirigida por Gustavo Dudamel, en la que Cecilia Bartoli cantó el papel de María. En 2017 Cecilia debutará en dos nuevos roles: “Ariodante” de Händel y “La Donna del Lago” de Rossini.

La Metropolitan Ópera de Nueva York, la Royal Opera de Covent Garden en Londres, Scala de Milán, Staatsoper en Munich, Opernhaus de Zurich y Théâtre des Champs-Elysées en París son otros de los grandes coliseos que la acogen regularmente. Con la producción de Norma de Salzburgo –galardonada como la mejor producción del año- Cecilia se ha ido de gira, presentando su visión de este papel emblemático en el Opernhaus de Zurich en 2015, así como en Monte-Carlo, en el Festival de Edimburgo, en el Théâtre des Champs-Elysées de Paris y en el Festival de Baden-Baden en 2016. En febrero de 2017, para celebrar el bicentenario del estreno de “la Cenerentola”, Cecilia Bartoli hace una gira europea con una versión semi-escenificada de esta obra maestra de Rossini.

Nacida en Roma, Cecilia cuenta que no tuvo ningún plan para su carrera: su motivación siempre fue el deseo de hacer música. Su madre, Silvana Bazzoni, le enseñó canto y fue su única profesora. Daniel Barenboim, Riccardo Muti, Herbert von Karajan y Nikolaus Harnoncourt buscaron su colaboración desde sus inicios.

Cecilia Bartoli ha recibido importantes distinciones, entre otras la de “Cavaliere”, en Francia “Chevalier de la Légion d’Honneur” y “Officier des Arts et des Lettres, y la Medalla de Bellas Artes por el Ministerio de Cultura de España. Ha sido nombrada miembro de honor de instituciones como la Royal Academy of Music en Londres y la Real Academia de Musica de Suecia. En 2012 fue nombrada Doctor Honoris Causa por el University College en Dublin. En 2010 recibió el premio Léonnie-Sonning, en 2012 el premio Herbert-von-Karajan y en 2016 el Polar Prize.

TEXTOS

Giulio Caccini: Tu ch’hai le penne, amore

Italiano
Tu ch’ hai le penne, amore,
E sai spiegarle a’volo,
Deh muovi ratto un volo
Fin là dov’è ´l mio core.
E se non sai la via
Coi miei sospir t’invia.

Va, pur: che’l troverai
Tra ´l velo e ´l bianco seno
O tra ´l dolce sereno
De´ luminosi rai,
O tra bei nodi d’oro
Del mio dolce tesoro.

Ma se per mia ventura
Del suo tornar dubbioso
Mandarlo a me non osa
Amor prometti e giura,
Che suo fu sempre, e sia
Il core e l’alma mia.

Castellano
Tú que tienes alas, amor,
Y sabes desplegarlas al volar,
Álzate raudo en vuelo
Hasta donde mi corazón está.
Y si el camino ignoras,
Que mis suspiros te guíen.

Ve, pues, que lo hallarás
Entre el velo y su blanco seno,
Entre la serena dulzura
De sus luminosos ojos,
O entre los cabellos de oro
De mi dulce tesoro.

Pero si por ventura,
Dudando de su vuelta,
A enviármelo no se atreviera,
Amor, prométeme y jura
Que siempre suyos fueron,
Y serán, mi alma y mi corazón.

 

Alessandro Scarlatti: Se Florindo è fedele

Italiano
Se Florindo è fedele io m’innamorerò
S’è fedele Florindo m’innamorerò
Potrà ben l’arco tendere il faretrato arcier
Ch’io mi saprò difendere d’un guardo lusinghier
Preghi, pianti e querele, io non ascolterò
Ma se sarà fedele io m’innamorerò
Se Florindo è fedele io m’innamorerò

Castellano
Si Florindo es fiel yo me enamoraré.
Podrá tender el arco el arquero con su aljaba,
que yo sabré defenderme de una mirada lisonjera.
Ruegos, llantos y quejas, no escucharé,
pero si fuera fiel yo me enamoraré,
Si Florindo es fiel yo me enamoraré.

Antonio Caldara: Selve amiche

Italiano
Selve amiche, ombrose piante,
Fido albergo del mio core,
Chiede a voi quest’alma amante
Qualche pace al suo dolore.

Castellano
Selvas amigas, sombrías plantas,
fiel albergue de mi corazón,
pide a vosotras esta alma amante
alguna paz a su dolor.

Antonio Vivaldi: Gelosia, tu già rendi l’alma mia

Italiano
Gelosia,
Tu già rendi l’alma mia
Dell´inferno assai peggior.

Ma se pria
La vendetta io non farò,
Non m’uccidere, no, no,
Mio crudele aspro dolor.

Castellano
Celos,
Mi alma habéis convertido
En algo peor que el infierno.

Pero si primero yo
No me tomo mi venganza,
No me mates, no, no,
Mi cruel y brutal dolor.

Georg Friedrich Händel: Lascia la spina

Italiano
Lascia la spina, cogli la rosa;
tu vai cercando
il tuo dolor.
Canuta brina per mano ascosa, giungerà quando
noi crede il cor.
Lascia la spina, ecc.

Castellano
Deja la espina, coge la rosa;
tú estás buscando
tu dolor.
Blanca escarcha por mano oculta, llegará cuando
menos lo espere tu corazón.
Deja la espina, ecc.

Nicola Porpora: Nobil Onda

Italiano
Nobil onda,
Chiara figlia d’alto monte,
Più ch’è stretta e prigioniera,
Più gioconda scherza in fonte,
Più leggiera all’aure va.

Tal quest’alma,
Più che oppressa dalla sorte,
Spiegherà più in alto il volo
E la palma d’esser forte
Dal suo duolo acquisterà.

Castellano
Noble Ola,
clara hija de un alto monte,
cuanto más atrapada y prisionera,
más alegre juguetea en la fuente,
más ligera hacia el aire va.

Así esta alma,
cuanto más oprimida por el destino,
más alto alzará el vuelo
y su dolor le reportará
el laurel de mantenerse fuerte.

Wolfgang A. Mozart: Parto, ma tu ben mio

Italiano
Parto, ma tu ben mio,
Meco ritorna in pace;
Saro qual piu ti piace;
Quel che vorrai fato.

Guardami, e tutto oblio,
E a vendicarti io volo;
A questo sguardo dolo
Da me si pensera.
Ah qual poter, oh Dei!
Donaste alla belta.

Castellano
Parto, pero tú, bien mío,
Vuelve conmigo en paz;
Seré lo que tú quieras;
Lo que deseas haré.

Mírame, y todo olvidaré,
Raudo te vengaré;
Solo esa mirada tuya
Mi pensamiento ocupará.
¡Ah, qué poder, dioses,
Disteis a la belleza!

Gioachino Rossini: Or che di fiori adorno

Italiano
Or che di fiori adorno
sorride il colle, il prato,
e dolce cosa intorno
girsene a passeggiar.

Placidi ovunque spirano
soavi zeffiretti,
s’odono gli augelletti
fra i rami a gorgheggiar.

Castellano
Ahora que adornado de flores
Sonríen colinas y prados
¡Qué agradable es
Pasear por los alrededores!

Suave y dulce
Sopla la brisa,
Mientras en las ramas
Gorjean los pajarillos.

Vincenzo Bellini: Vaga luna

Italiano
Vaga luna che inargenti
queste rive e questi fiori
ed inspiri agli elementi
il linguaggio dell’amor;
testimonio or sei tu sola
del mio fervido desir,
ed a lei che m’innamora
conta i palpiti e i sospir.

Dille pur che lontananza
il mio duol non può lenir,
che se nutro una speranza,
ella è sol nell’avvenir.
Dille pur che giorno e sera
conto l’ore del color,
che una speme lusinghiera
mi conforta nell’amor.

Castellano
Hermosa luna, que de plata
pintas esta orilla y estas flores,
Y a los elementos inspiras
El lenguaje del amor;
Único testigo eres tú ahora
De mi ardiente deseo,
Háblale a mi amada
De mis pálpitos y suspiros.

Dile que no puede la lejanía
Mi sufrimiento aliviar,
Que en ella pongo
Toda mi futura esperanza.
Dile que paso el día y la noche
Contando las horas de mi dolor,
Que solo una prometedora esperanza
Me conforta en mi amor.

Gaetano Donizetti: Me voglio fa na casa

Italiano
Me voglio fa ‘na casa miez’ ‘o mare
fravecata de penne de pavune,
Tralla la le la, tra la la la.

D’oro e d’argiento li scaline fare
e de prete preziuse li barcune,
Tralla la le la, tra la la la.

Quanno Nennella mia se va a afacciare
ognuno dice mò sponta lu sole,
Tralla la le la, tra la la la.

Castellano
Quiero una casa en medio del mar
Hecha de plumas de pavo real,
Trala la le la, tra la la la.

Las escaleras de oro y plata,
Y de piedras preciosas el balcón
Trala la le la, tra la la la.

Cuando mi Nennella se asoma
Todos dicen que sale el sol,
Trala la le la, tra la la la.

Gioachino Rossini: La danza

Italiano
Già la luna è in mezzo al mare,
mamma mia si salterà!
L’ora è bella per danzare
chi è in amor non mancherà.

Gia la luna e in mezzo al mare,
mamma mia, si salterà!
Presto in danza a tondo a tondo,
donne mie venite quà,
un garzon bello e giocondo
a ciascuna toccherà.

Finchè in ciel brilla una stella
e la luna splenderà.
Il più bel con la più bella
tutta notte danzerà.
Mamma mia, mamma mia,
già la luna è in mezzo al mare,
mamma mia, mamma mia,
mamma mia si salterà.
Frinche, frinche,
mamma mia, si salterà.

Salta, salta, gira, gira,
ogni coppia a cerchio va;
già s’avanza si ritira
e all’assalto tornerà.

Serra, serra colla bionda
collabruna va quà e là,
colla rossa và a seconda
colla smorta fermo sta.
Viva il ballo a tondo a tondo
sono un re, sono un Bascià,
è il più bel piacer del mondo
la più cara voluttà.

Mamma mia, mamma mia,
già la luna è in mezzo al mare,
mamma mia, mamma mia,
mamma mia si salterà.
Frinche, frinche,
mamma mia, si salterà.

Castellano
Ya la luna en medio del mar está,
¡Madre mía, vamos a saltar!
La hora es buena para bailar,
Quien sienta amor no fallará.

Ya la luna en medio del mar está,
¡Madre mía, vamos a saltar!
¡Pronto, bailemos en corro,
Mujeres, venid acá!
Un joven hermoso y retozón
A cada una tocará.

Mientras en el cielo brille una estrella
Y la luna resplandezca,
El más bello con la más bella
Toda la noche bailará.
Madre mía, madre mía,
Ya la luna en medio del mar está,
Madre mía, madre mía,
¡Madre mía, vamos a saltar!
Rápido, rápido,
¡Madre mía, vamos a saltar!

Salta, salta, gira, gira,
Todas las parejas en el corro
Ora avanzan, ora se retiran,
Y al asalto tornarán.

Arrímate a la rubia,
Con la morena ve de aquí para allá,
Sigue luego con la pelirroja,
Quédate quieto con la pálida.
Viva el baile, todos en corro,
soy un rey, soy un pachá,
el mayor placer del mundo
la delicia más agradable.

Madre mía, madre mía,
Ya la luna en medio del mar está,
Madre mía, madre mía,
¡Madre mía, vamos a saltar!
Rápido, rápido,
¡Madre mía, vamos a saltar!

Giacomo Puccini: E l’uccellino

Italiano
E l’uccellino canta sulla fronda:
Dormi tranquillo, boccuccia d’amore;
Piegala giù quella testina bionda,
Della tua mamma posala sul cuore.

E l’uccellino canta su quel ramo,
Tante cosine belle imparerai,
Ma se vorrai conoscer quant’io t’amo,
Nessuno al mondo potrà dirlo mai!

E l’uccellino canta al ciel sereno:
Dorme tesoro mio qui sul mio seno.

Castellano
Y el pajarillo en el árbol canta:
Duerme tranquilo, amorosa boquita:
Baja esa rubia cabecita,
Y pósala sobre el corazón de tu madre.

Y el pajarillo canta sobre esa rama:
Tantas cositas bellas aprenderás,
Pero si quieres conocer cuánto te amo,
¡Nadie en el mundo decírtelo podrá!

Y el pajarillo canta al cielo sereno:
Duerme, tesoro mío, aquí, sobre mi seno.

Giacomo Puccini: Terra e mare

Italiano
I pioppi, curvati dal vento,
Rimugghiano in lungo filare.
Dal buio, tra il sonno, li sento
E sogno la voce del mar.

E sogno la voce profonda
Dai placidi ritmi possenti;
Mi guardan, specchiate dall’onda,
Le stelle nel cielo fulgenti.

Ma il vento più forte tempesta,
De’ pioppi nel lungo filare,
Dal sonno giocondo mi desta.
Lontana è la voce del mar!

Castellano
Los chopos, curvados por el viento,
Mugen en largas hileras.
En la oscuridad adormilado, los oigo
Y sueño con la voz de la mar.

Sueño con su voz profunda
De rápido y potente ritmo;
Las estrellas me contemplan,
Resplandecientes, reflejadas en las olas.

Pero el viento arrecia más fuerte
Entre la larga hilera de chopos,
Despertándome de mi feliz sueño.
¡Qué lejos queda la voz de la mar!

Giacomo Puccini: Casa mia

Italiano
Casa mia, casa mia
Per piccina che tu sia,
tu mi sembri una Badia,
casa mia!
Casa mia, casa mia
Per piccina che tu sia,
tu mi sembri una Badia,
casa mia, casa mia, casa mia!

Castellano
Casa mía, casa mía,
Por muy pequeña que seas,
me pareces una abadía,
casa mía!
Casa mía, casa mía,
Por muy pequeña que seas,
me pareces una abadía,
casa mía, casa mía, casa mía!

Giacomo Puccini: Avanti Urania

Italiano
Io non ho l’ali, eppur quando del molo
Lancio la prora al mar,
Fermi gli alcioni
sul potente volo.
Si librano a guardar.
Io no ho pine, eppur quando i marosi
Niun legno osa affrontar,
Trepidando, gli squali ardimentosi
Mi guardano passar!

Simile al mio signor,
Mite d’aspetto quanto è forte in cuor,
Le fiamme ho anch’io nel petti,
Anch’io di spazio,
Anch’io di gloria ho smania,
Avanti Urania!

Castellano
Yo no tengo alas, pero cuando en el muelle
Lanzo mi barca al mar,
Las gaviotas quietas
En su potente vuelo,
Se quedan a mirar.
Yo no tengo aletas, pero cuando las olas
Ningún barco se atreve a afrontar,
Temblando, los audaces tiburones
Me miran pasar.

Igual que mi señor,
Dócil de aspecto mas fuerte de corazón,
Llamas tengo también en mi pecho,
Yo también ansío espacio,
También la gloria ansío,
¡Adelante, Urania!

 

Giacomo Puccini: O mio babbino caro

Italiano
O mio babbino caro,
mi piace, è bello, bello,
vo’ andare in Porta Rossa
a comperar l’anello!
Si, si, ci voglio andare!
E se l’amassi indarno,
andrei sul Ponte Vecchio
ma per buttarmi in Arno!
Mi struggo e mi tormento,
O Dio! Vorrei morir!
Babbo, pietà, pietà!
Babbo, pietà, pietà!

Castellano
Oh mi papá querido
Me gusta, es bello, bello.
¡Voy a ir a Puerta Roja
a comprar el anillo!
¡Sí, sí, allí quiero ir!
¡Y si le amase en vano,
iría sobre el Puente Viejo,
pero para arrojarme al río Arno!
¡Me angustio y me atormento!
¡Oh Dios, querría morir!
¡Papá, piedad, piedad!
¡Papá, piedad, piedad!

 

Francesco Paolo Tosti: A vucchella

Italiano
Sì, comm’a nu sciorillo
tu tiene na vucchella
nu poco pocorillo
appassuliatella.

Meh, dammillo, dammillo,
– è comm’a na rusella –
dammillo nu vasillo,
dammillo, Cannetella!

Dammillo e pigliatillo,
nu vaso piccerillo
comm’a chesta vucchella,
che pare na rusella
nu poco pocorillo
appassuliatella…

Castellano
Sí, tienes una boquita
Que parece una florecilla,
Un poquito marchita.

Dámelo, dámelo,
-es como una rosita-
dame un besito,
dámelo, Cándida.

Damelo, yo otro te doy,
un besito pequeñito,
como esta boquita
que parece una rosita
un poquito marchita…

 

Francesco Paolo Tosti: Aprile

Italiano
Non senti tu ne l’aria
il profumo che spande Primavera?
Non senti tu ne l’anima
Il suon di nova voce lusinghiera?

È l’April! è l’April!
è la stagion d’amore!
Deh! vieni, o mia gentil,
su’ prati’ n fiore!
È l’April! è l’April!

Il piè trarrai fra mammole,
avrai su’l petto rose e cilestrine,
e le farfalle candide
t’alleggeranno in torno a’l nero crine.

È l’April! è l’April!

Castellano
¿No sientes en el aire
el perfume que difunde la primavera?
¿No sientes en el alma
el sonido de una voz lisonjera?

¡Es abril, es abril!
¡La estación del amor!
¡Venga, querida, ven
al florido prado!
¡Es abril, es abril!

A tus pies habrá violetas,
En tu pecho rosas y campanillas
Y cándidas mariposas revolotearán
en torno a tu negro cabello.

¡Es abril, es abril!

Francesco Paolo Tosti: Ninna nanna

Italiano
Ninna nanna, mio figliuolo!
Ninna nanna, occhi ridenti!
Canta, canta, rusignolo,
che il mio bimbo s’addormenti!
Fresche rose, gigli aulenti
ne la culla è il mio figliuolo

Ninna nanna! Le lenzuola
son tessute di contento.
Oro fino era la spola
ed i licci erano argento;
e pareva un’istrumento
quel telajo, una viola!

Benedetto! non c’è duolo
pel mio bimbo, non tormento.
Ninna nanna! il suo lenzuolo
è tessuto di contento.
Ninna nanna! il lume è spento,
ma riluce il mio figliuolo.

Ninna nanna, ninna nanna…

Castellano
Arrorró, mi niño,
Arrorró, de ojos risueños.
Canta, canta, ruiseñor,
para que mi pequeño se duerma.
Frescas rosas, perfumados lirios,
En la cuna está mi niño.

Arrorró, las sábanas
hechas están de alegría,
de oro fino la lanzadera
y los lizos de plata;
el telar parecía un instrumento,
una viola parecía.

¡Bendito seas! Ningún mal hay
para mi niño, ningún tormento.
Arrorró, sus sábanas
hechas están de alegría.
Arrorró, la luz está apagada,
pero mi niño igual reluce.

Arrorró…

Stefano Donaudy: O del mio amato ben…

Italiano
O del mio amato ben perduto incanto!
Lungi è dagli occhi miei
chi m’era gloria e vanto!
Or per le mute stanze
sempre la cerco e chiamo
con pieno il cor di speranza…

Ma cerco invan, chiamo invan!
E il pianger m’è sì caro,
che di pianto sol nutro il cor.

Mi sembra, senza lei, triste ogni loco.
Notte mi sembra il giorno;
mi sembra gelo il foco.
Se pur talvolta spero
di darmi ad altra cura,
sol mi tormenta un pensiero:

ma, senza lei, che farò?
Mi par così la vita vana cosa
senza il mio ben.
Castellano
¡Oh, el perdido encanto de mi amado!
Lejos está de mis ojos él,
que para mí fue gloria y orgullo.
Ahora, por los vacíos cuartos,
siempro lo busco y lo llamo,
con el corazón lleno de esperanza…

Pero en vano lo busco, en vano lo llamo,
Y el llanto es para mí tan querido
que solo de llanto se nutre mi corazón.

Triste me parece, sin él, cada lugar.
La noche día me parece;
el hielo, fuego.
Y si alguna vez espero
encontrar alguna cura,
solo me atormenta un pensamiento:

Sin él, ¿qué haré?
Tan vana cosa me parece la vida
sin mi amado bien.

E. A. Mario: Santa Lucia luntana

Italiano
Partono ‘e bastimente
pe’ terre assaje luntane…
Càntano a buordo: so napulitane!

Càntano pe’ tramente
‘o golfo già scumpare,
e’a luna, ‘a miezo ‘o mare,
nu poco ‘a Napule
lle fa vedè…

Santa Lucia!
Luntano ‘a te
quanta malincunia!

Se gira ‘o munno sano,
se va a cercà furtuna…
ma, quanno sponta ‘a luna,
luntano ‘a Napule
nun se po’ sta’!

Santa Lucia, tu tiene
sulo nu poco ‘e mare…
ma, cchiù luntana staje, cchiù bella pare…

E’ ‘o canto d’ ‘e Ssirene
ca tesse ancora ‘e rrezze!
Core nun vo’ricchezze:
si è nato a Napule,
ce vò murì!

Santa Lucia! etc.

Castellano
Zarpan las naves
para tierras muy lejanas…
Cantan a bordo: ¡soy napolitano!

Cantan mientras
el Golfo desaparece
y la luna, en medio del mar,
un poco de Nápoles
me deja ver.

¡Santa Lucia!
Lejos de ti,
¡cuánta melancolía!

El mundo entero gira,
en busca de fortuna…
Pero cuando aparece la luna,
lejos de Nápoles
no se puede estar.

Santa Lucia, tú tienes
solo un poco de mar,
pero cuanto más lejos estás más hermosa me pareces…

Es el canto de la sirena
que teje aún las redes.
El corazón no quiere riquezas:
si ha nacido en Nápoles,
allí quiere morir.

Santa Lucia! etc.

Salvatore Gambardella: Come facete màmmetta?

Italiano
Quanno màmmeta t’ha fatta,
Vuò sapè comme facette?
Pe ‘mpastà sti ccarne belle…
Tutto chello che mettette?

Ciente rose ‘ncappucciate
Dint’ ‘a martola mmiscate:
Latte e rrose, rose e latte.
Te facette ‘ncopp’ ‘o fatto.

Nun c’è bisogno ‘a zingara
P’ ‘addivinà, Cuncè,
Comme t’ha fatto màmmeta,
‘O ssaccio meglio ‘e te.

Castellano
Cuando tu mamá te hizo,
¿quieres saber cómo lo hizo?
¿Todo lo que puso
para hacer esa hermosa carne?

Cien rosas cogió
y en el mortero machacó.
Leche y rosas, rosas y leche,
y te hizo en un pispás.

No necesito a una gitana
para adivinar, Conchita,
cómo te hizo tu mamá.
Lo sé mejor que tú.

Ernesto de Curtis: Cara, ti voglio tanto bene

Italiano
Non una stella brilla in mezzo al cielo
La stella mia sei tu sul mio cammino
Tu m’accompagni e segui il mio destino
Tu sei la vita e la felicità.

Dimmi che l’amor tuo non muore
E come il sole d’oro non muore mai piu
Dimmi che non mi sai ingannare
Il sogno mio d’amore per sempre sei tu.

Cara, ti voglio tanto bene
Non ho nessuno al mondo piu cara di te
T’amo, sei tu il mio grande amore
La vita del mio cuore sei solo tu.

Castellano
Ni una estrella brilla en el cielo,
En mi camino sólo tú eres mi estrella.
Tú me acompañas y sigues mi destino
Tú eres mi vida y mi felicidad.

Dime que tu amor no morirá,
Que como el dorado sol nunca muere,
Dime que no me puedes engañar,
Mi sueño de amor siempre eres tú.

Querida, te quiero mucho,
A nadie en el mundo quiero más.
Te amo, tú eres mi gran amor,
solo tú la vida de mi corazón.

E. A. Mario: Tammurriata nera

Italiano
Io nun capisco ‘e vvote
che succede…
E chello ca se vede
nun se crede! Nun se crede!

È natu nu criaturo
niro niro,
e ‘a mamma ‘o chiamma Giro:
sissignore, ‘o chiamma Giro!

Sch! Giro e vota, seh!
Vota e gira, seh!

Ca tu’o chiamme Ciccio o ‘Ntuono,
ca tu ‘o chiamme Peppe o Giro,
chillo, ‘o fatto, è niro, niro, niro,
niro comm’ ‘a che!

Ha ditto ‘o parulano:
“Embè, parlammo:
pecché, si raggiunammo,
chistu fatto ce ‘o spiegammo!

Addò pastine ‘o ggranno,
‘o ggranno cresce:
riesce o nun riesce
sempre è grano chello ch’esce!”

Me’ dillo a mamma, me’!
Me’! Dillo pure a me’!

Ca tu’o chiamme Ciccio o ‘Ntuono,
ca tu ‘o chiamme Peppe o Giro,
chillo, ‘o ninno è niro,
niro, niro, comm’ ‘a che!

Castellano
A veces no entiendo
qué sucede…
Y lo que veo,
no lo puedo creer.

Ha nacido un niño
todo todito negro,
y la madre lo llama Ciro,
sí señor, lo llama Ciro!

¡Eh, dale una vuelta, eh!
¡Dale una vuelta!

Llámalo Chicho, llámalo Antonio,
llámalo Pepe, llámalo Ciro,
pero todito negro negrito es.
¿Negro como qué?

Ha dicho el campesino:
“Bien, pues, hablemos,
porque si razonamos
¡este hecho nos lo explicamos!

Yo donde siembro grano
grano crece,
salga bien o salga mal,
grano es lo que sale siempre.

¡Venga, díselo a tu mamá!
¡Venga, dímelo a mí también!

Llámalo Chicho, llámalo Antonio,
llámalo Pepe, llámalo Ciro,
pero todito negro negrito es.
¿Negro como qué?

Domenico Modugno: Nel blu dipinto di blu

Italiano
Penso che un sogno così
non ritorni mai più,
mi dipingevo le mani
e la faccia di blu,
poi d’improvviso venivo
dal vento rapito,
e incominciavo a volare
nel cielo infinito.

Volare oh oh
cantare oh oh oh,
nel blu dipinto di blu,
felice di stare lassù,
e volavo volavo
felice più in alto del sole
ed ancora più sù,
mentre il mondo
pian piano spariva laggiù,
una musica dolce suonava
soltanto per me.

Volare oh oh
cantare oh oh oh
nel blu dipinto di blu
felice di stare lassù.

Ma tutti i sogni
nell’alba svaniscon perché,
quando tramonta la luna
li porta con se,
ma io continuo a sognare
negl’occhi tuoi belli,
che sono blu come un cielo
trapunto di stelle.

Volare oh oh
cantare oh oh oh,
nel blu degl’occhi tuoi blu,
felice di stare qua giù,
e continuo a volare felice
più in alto del sole
ed ancora più su,
mentre il mondo
pian piano scompare
negl’occhi tuoi blu,
la tua voce è una musica
dolce che suona per me.

Volare oh oh
cantare oh oh oh
nel blu degl’occhi tuoi blu,
felice di stare qua giù,
nel blu degl’occhi tuoi blu,
felice di stare qua giù
con te.

Castellano
Pienso que un sueño así
nunca jamás volverá,
yo me pintaba las manos
y la cara de azul,
luego de repente
el viento me llevaba
y yo comenzaba a volar
en el cielo infinito.

Volar, oh, oh,
cantar, oh, oh, oh,
en el azul pintado de azul,
feliz de estar ahí arriba,
y volaba, volaba
feliz más alto que el sol
y más alto aún,
mientras el mundo
poco a poco desaparecía abajo,
y una música dulce sonaba
solo para mí.

Volar, oh, oh,
cantar, oh, oh, oh,
en el azul pintado de azul,
feliz de estar ahí arriba.

Pero todos los sueños
al alba se desvanecen porque
cuando amanece
la luna se los lleva consigo,
pero yo sigo soñando
en tus bellos ojos,
que son azules como un cielo
cuajado de estrellas.

Volar, oh, oh,
cantar, oh, oh, oh,
en el azul de tus ojos azules,
feliz de estar aquí abajo,
y sigo volando feliz
más alto que el sol
y más alto aún,
mientras el mundo
poco a poco desaparece
en tus ojos azules,
tu voz es una música
dulce que suena para mí.

Volar, oh, oh,
cantar, oh, oh, oh,
en el azul de tus ojos azules,
feliz de estar aquí abajo
en el azul de tus ojos azules,
feliz de estar aquí abajo,
contigo.

Info covid

Agenda de eventos

Lu
Ma
Mi
Ju
Vi
Sa
Do

Eventos relacionados

Temporada 2023-2024
24
May
2024
>ABAO

ABAO

Lugar: Euskalduna Bilbao

GIACOMO PUCCINI
LA BOHÈME


ELENCO

Mimí
Miren Urbieta

Rodolfo
Celso Albelo

Marcelo
Manel Esteve

Musetta
Marina Monzó

Schunard
José Manuel Díaz

Colline
David Lagares

Bernoit/Alcindoro
Fernando Latorre

Parpignol
a determinar

EQUIPO ARTISTÍCO

Director Del Coro
Boris Dujin

Director Musical
Pedro Halffter

Director De Escena
Leo Nucci

Director Repositor
Salvatore Piro

Escenografía
Carlo Centolavigna

Vestuario
Artemio Cabassí

Iluminación
Cladio Schmid

Producción
Fondazione Teatri di Piacenza
Pergolesi Spontini Fondazione
Teatro Comunale di Modena
Opéra de Marseille

* Debuta en ABAO
Más información

Ver más
Temporada 2023-2024
02
Jun
2024
>Yuja Wang. Recital de piano

Yuja Wang. Recital de piano

Lugar: Palacio Euskalduna

La pianista Yuja Wang es célebre por su arte carismático, honestidad emocional y cautivadora presencia en el escenario. Ha actuado con los directores, músicos y conjuntos más venerados del mundo, y es reconocida no solo por su virtuosismo, sino también por sus actuaciones espontáneas y animadas, y dijo al New York Times: «Creo firmemente que cada programa debe tener su propia vida y ser una representación de cómo me siento en este momento”.

Su habilidad y carisma se demostraron recientemente en una actuación maratónica de Rachmaninoff en el Carnegie Hall junto al director Yannick Nézet-Séguin y la Orquesta de Filadelfia. Este evento histórico que celebra los 150 años desde el nacimiento de Rachmnainoff, incluyó presentaciones de sus cuatro conciertos más la Rapsodia sobre un tema de Paganini en una tarde.

Esta temporada también ha visto a Yuja interpretar el estreno mundial del Concierto para piano núm. 3 de Magnus Lindberg en San Francisco con más actuaciones de la obra programadas en otros lugares de América del Norte y Europa.

Yuja nació en una familia musical en Beijing. Después de sus estudios de piano infantil en China, recibió formación avanzada en Canadá y en el Curtis Institute of Music con Gary Graffman. Su avance internacional se produjo en 2007, cuando reemplazó a Martha Argerich como solista de la Orquesta Sinfónica de Boston. Dos años más tarde, firmó un contrato exclusivo con Deutsche Grammophon y desde entonces ha establecido su lugar entre los principales artistas del mundo, con una sucesión de actuaciones y grabaciones aclamadas por la crítica.

Fue nombrada Artista del año de Musical America en 2017, y en 2021 recibió un premio Opus Klassik por su grabación de estreno mundial de Must the Devil Have all the Good Tunes? de John Adams con la Filarmónica de Los Ángeles bajo la batuta de Gustavo Dudamel.

La temporada pasada, Yuja se embarcó en una gira internacional de recitales muy esperada, actuando en salas destacadas de América del Norte y Europa, asombrando al público una vez más con su estilo, habilidad técnica y arte excepcional en un amplio programa que incluyó Beethoven, Ligeti y Schönberg.

Información y entradas
Temporada 2023-2024
21 - 22
Mar
2024
>Don Quijote y el Bolero de Ravel

Don Quijote y el Bolero de Ravel

Lugar: Palacio Euskalduna

Disfrutar de Asier Polo encarnando más que interpretando el Don Quijote es siempre un acontecimiento. Strauss además reparte papeles para el lucimiento de la orquesta: la viola, el fagote, el clarinete bajo, la percusión … Volverá a sonar la música de lsasi, que habremos interpretado la semana anterior en el Auditorio Nacional de Madrid, lo mismo que el célebre e hipnótico Bolero del compositor de Ciboure. Una fiesta bajo la batuta de Giancarlo Guerrero.


Charla preconcierto
21/03/2024 • 18:00 • Euskalduna. Sala 5H Terraza


R. Strauss: Don Quijote, op. 35
A. Isasi: El oráculo
M. Ravel: Bolero

Asier Polo, violonchelo
Giancarlo Guerrero, director

Información y entradas
Temporada 2023-2024
08
Abr
2024
>Cámara 07

Cámara 07

Lugar: Palacio Euskalduna

A. Pärt: Frates
Daniel Wohl: Exchange
Ensemble de cuerda y percusión BOS

A. Webern: Langsamer Satz
Cuarteto de cuerda BOS

J. Brahms: Sexteto para cuerdas en Si bemol Mayor, op. 18
Sexteto de cuerda BOS

Información y entradas