Ospakizun bateratua

Bilboko herritarren zaletasun melomanoak eta bultzada nezkaezinak –Bilbo Handiarena barne, mugak Bizkaiaren mugetaraino luzatzen baititu– bi musika-erakunde sortu zituzten duela mende bat baino gehiago, eta gaur berriro bilduko dira gure soinu-goseak asetzeko.

Horregatik, eta mendeurreneko lotura honen ospakizunarekin bat etorriz, programa honela diseinatu da: lehenengo obra bi bakarlari eta Orkestrarentzako kontzertu bat da, bigarrena Bandaren argipenerako pentsatuta dago, eta amaieran -musika-adiskidetasunaren amaiera eta zarrailu gisa- bi taldeen elkarguneaz gozatuko dugu.

Ricardo Mollá tronboi jotzaile eta konpositore gazteak (Caudete, 1992) Concierto para trompeta, trombón y orquesta (Tronpeta, tronboi eta orkestrarako kontzertua) idatzi zuen gaur arratsaldean estreinatuko duten instrumentistei adiskidetasuna eskaintzeko: Esteban Batallan (Chicagoko Orkestra Sinfonikoko tronpeta bakarlaria) eta Alberto Urretxo (Bilboko Orkestra Sinfonikoko tronboi bakarlaria), haiengandik abiatu baitzen enkargua. Izan ere, egilearen ustez, “adiskidetasuna sentitu eta landu egiten da, batez ere absentzietan”. Ideia hori are gehiago azpimarratuz, Mollak esan digu maitasun eta adiskidetasun adierazpen handienak paradoxikoki adierazi direla galeraren edo, tabuak alde batera utzita, heriotzaren figuraren bidez, eta iritzi hori berresteko, Miguel Hernandezek bere lagun Ramon Sijé hil ondoren idatzi zuen Elegia-ren bertso hau aipatzen du: “No perdono a la muerte enamorada, no perdono a la vida descontenta, no perdono a la tierra ni a la nada (Ez diot barkatzen maitemindutako heriotzari, ez diot barkatzen pozik ez dagoen bizitzari, ez diot ez lurrari ez ezerezari barkatzen)”. Kontzertuaren izenburua Finis Terrae latinismoaren aldaketatik sortzen da, amaieran “i” bat jarriz “e” letraren ordez. Horrela, azken bi bokalek -ai- “Adimen artifiziala” (Artificial Intelligence) kontzeptuaren ingelesezko izendapenari egiten diote erreferentzia.

Musikagileak azaldu digunez, kontzertuaren programa estra musikala “Black Mirror zientzia-fikziozko telesail goraipatuaren pasarte batek inspiratzen du; zehazki, Charlie Brookerrek idatzitako Be right back pasartea oinarri hartuta. Horren bidez, maite duen pertsona baten kontzientzia berpizteko eta berreraikitzeko gai den teknologia berri eta iraultzaile baten ideia aurkezten da, bizirik utzi dituen aztarnetatik abiatuta: mezu elektronikoak, gutunak, WhatsAppeko mezuak, etab. Aurrerapen horri esker, gertakari honetan, bere burua robot hiperrealista moduan aurkezten duen pertsona maite baten berpizkundera joan gaitezke, enpatia sentitzeko, emozioak adierazteko eta are maitatzeko gai dena”.

Kontzertua hiru mugimendutan banatuta dago, eta mugimendu horietako bakoitzak titulu bat jasotzen du publikoa intrahistoria honetatik gidatzeko asmoz. Mollak kontatzen digunez, lehenengoan, “Una última visita a Finisterre” (Finisterrera egindako azken bisita) izenekoan, “Finisterre lurmuturrera azken aldiz doan gizon zahar baten istorioa kontatzen da. Pertsona hori doluan murgilduta dago, lagun bat galdu ondoren. Lagun horrekin egin ohi zuen urtero Donejakue Bidea, eta Atlantikoko kostaldean dagoen lurmutur handian amaitzen zituzten topaketa horiek”. Bigarren mugimenduak, “Memorias” (Memoriak) izenekoak, leku iradokitzaile horretan kokatzen gaitu jada, eta honako eszena honetara joaten gara: “Ilargiaren argipean eta gauaren lasaitasunean, gizon hau dispositiboa programatzen hasten da, adimen artifizialaren bidez bere lagun maitearen kontzientzia bizitzara itzuliko duena. Horretarako, gailu hori lagunaren oroitzapen guztiekin (argazkiak, audioak, bideoak) elikatu behar du, teknologia berri horrek nortasun galdua birsor dezan”.

Kontzertua amaitzeko, “La última aventura” (Azken abentura) izango da, “bidelagunaren kontzientzia berpiztu ondoren, unibertsoaren mugetara eramango dituen azken abentura batean murgilduko dira biak”.

Kontzertu honekin, “lagun baten galerak dakarren esperientziaren bitartez adiskidetasunaren garrantziari eta balioari buruzko hausnarketa eskaintzea” du helburu Mollak. Hori lortzeko, konposizioari izaera programatiko hori eman dio.

Eta beste soinu-irudi batera begira jarraitzen dugu. Horren bidez, Franco Cesarinik (Bellinzona, 1961) metropoli handi baten berezitasunak eta pultsua jasotzen ditu: Chicago. Urban Landscapes Op. 55 musikari polifazetiko honek idatzitako bandarako hirugarren sinfonia da. Musikagilea izateaz gain, txirularia eta banda-zuzendaria ere bada. Estreinaldia iaz egin zuen Bartzelonako Udal Bandak, enkargua egin baitzuen eta, orduan, egileak zuzendu baitzuen.

Michigan aintzirara doan hiri estatubatuar erraldoi honen erakargarritasunak liluratuta, Cesarinik musika bihurtu nahi izan zituen hiriko paisaia honetan murgiltzeak eragiten zizkion sentsazioak eta, areago, emozioak.

Obra hiru mugimendutan banatuta dago, eta bere barne-koherentzia hiru motibo tematikoetatik igarotzen ari diren motibo batzuei zor die, egitura ‘forma ziklikoa’ izanik eredu.

Lehen mugimendua, ‘Wrigley eraikina egunsentitik eguerdira’ izenburua duena, goizaren erretratu bat da, eta horregatik sarrera labur motel batekin irekitzen da, non gai nagusia ia modu onirikoan lerratzen den, Chicago egunsentian marraztuz. Bat-bateko tempo-aldaketak hiri-jardueraren hasiera sinbolizatzen du, soinu-ezaugarriekin eta kitzikapen zaratatsuarekin: partiturak, besteak beste, metroan ateak itxiko direla iragartzen duen seinalearen oroitzapena, autoen azelerazioak edo patruila-autoen sirenak jasotzen ditu.

Bigarren mugimendua, ‘Silueta urdina’, izenburutik bertatik jokatzen ari da Chicagoko DNAn idatzitako ezaugarri batekin: jazza. Itzulpen apur bat behartua duen “blue” hitzak konnotazio nostalgikoak ditu eta gaueko giroa sortzen laguntzen du, adar ingelesari esleitutako melodia bakartia malenkoniaz betetzen duena. Tempoa Cesarinik helarazten dizkigun jazz kluben oroitzapenean animatzen da, lehen mugimenduko gaikako ideietako baten eskutik. Konpositoreak berak soinu horien sedukzioa indartzen du esaldi honekin: “Hegaz egiten du aldirietatik urrun, eta urdinez eta zuriz egindako esentzia definigaitz baten sekretua aurkitzen du”.

Lehen mugimenduko bigarren gaia marrazten zuten fanfarre indartsuak berriro agertzen dira ‘Hodeien atea’ izeneko konposizioa sartzeko. Amaiera horretan, sinfoniaren hasierako bi gaiak lekuz aldatzen dira, lehenengo eta hirugarren mugimenduen artean ispilu-joko moduko bat ezartzeko asmoz. Eta islen ugaritasunaren irudi hori ikuspegi desberdinetatik indartzeko, Cesarinik mugimenduari ematen dion izenburua Chicagoko Millennium Park-en aurki dezakegun izen bereko eskulturatik -Anish Kapoor-en lana- hartzen du. Horrela, bere helburua indartu nahi du, berak azaltzen digun hau besterik ez dena: “Elementu primarioaren bilakaerak alderantziz eraldatuta agertuko dira, eta soinu-ispiluen joko bihurtuko dira, artista hinduaren obrari buruzko argi-islen alegoria”. “Haizearen Hiria” izenekoaren soinu-erretratu oroigarria.

Francisco Asenjo Barbieri (Madril, 1823 – Madril, 1894), Emilio Arrieta eta Joaquin Gaztambide nafarrekin batera, XIX. mendearen erdialdeko espainiar musikaririk nabarmenena izan zen. Amaren abizenagatik ezaguna izatea gustatzen zitzaion, ziurrenik jatorri italiarrak genero lirikoari ematen dion plusagatik. Konposizioan lan egin zuen bizitza osoan, baina baita koru- eta orkestra-zuzendaritzan eta musikologian ere. Piano eta klarinete instrumentista eta noizbehinkako abeslaria izan zen. Eta profil multifazetikoa duen kultur asaldatzaile urduri bat ere bai: editorea, kritikaria, saio-idazlea, musika enpresaburua eta eragin handia zuen bibliofiloa. Zarzuelatik haratago -hainbeste nabarmendu zen arloa- ahalegin handia egin zuen beste musika genero batzuen garapenean, hala nola musika sinfonikoa eta ganbera musika: 1860an Elkarri Laguntzeko Arte eta Musika Elkartea erakundearen sortzaileetako bat izan zen (erakunde horrek opera-antzoki bati lotuta ez zegoen Espainiako lehen orkestra sinfoniko egonkorra kudeatu zuen) eta 1866an, Joaquín Gaztambide eta Federico Chuecarekin batera, Madrilgo Kontzertu Elkartea sortu zuen, bere orkestrako lehen zuzendaria izan zelarik.

Ezohiko formazio handien -orkestra eta banda- elkarketa honetarako sortua, Zarzuela motiboei buruzko sinfonia 1856ko urriaren 10ean estreinatu zen Madrilgo Zarzuela Antzokian, inaugurazioa zela eta. Barbieri bera izan zen gaueko protagonista, eta ez bakarrik bere musikak soinu-banda jarri ziolako ekitaldiari, baizik eta Antzokiko Orkestra eta Printzearen Infanteriako Errejimenduko Banda zuzendu zituelako. Egia esan, konpositoreak aktiboki parte hartu zuen antzokiko kutxa harmonikoaren diseinuan, orkestraren banaketan eta kokapenean, baita dekorazioan eta beste xehetasun askotan ere.

Lanak arrakasta handia izan zuen gau hartan, eta bisak sortu zituen. Barbierik zarzuelei buruzko zenbait gai hautatu eta moldatu zituen, formazio hibrido horretan soinua atera zezaten. Horrez gain, estreinaldirako saiakera interesgarri bat idatzi zuen, ‘obertura’ gisa, eta bertan zartzuelak genero dramatiko gisa duen balioa azpimarratzen zuen, baita berreskuratzeak merezi duen kalitate-irizpidearekin duen garrantzia ere. Honela hasten zen saio laburra: “Zarzuelak, ‘konposizio dramatikoa, haren zati bat abesten zena’, Real Sitio de El Pardoko jauregi txiki baten izena hartu zuen. Jauregi horren antzerkian, XVII. mendean, ikuskizun-genero hori antzezten zen. Hala ere, gure antzerki nazionalaren historia bezain zaharra du”, eta, jarraian, hainbat pieza dramatiko aipatzen zituen, kultura-ondarearen bitxiak, XV. mendetik hona kontserbatu direnak, hala nola: “Antzezpena, Pausua, Egloga, Fartsa, Loa, Komedia, Tragedia, Musikadun komedia, Zarzuela festa, Auto sakramentala, Folia, Mojiganga, Entremesak, Saineteak, Dantza kantatuak, Tonadillak, etab.”. Horrela, bidegabeki gutxietsitako genero bat duintzen lagundu nahi zuen, eta bere partituren kalitatetik lortu zuen. Konposizio honetan, Barbierik omentzen dituen zenbait egileren zarzuela batzuen oihartzunak arakatu ditzakegu, harekin aliatuta egoteagatik eskerrak emateko, generoaren inguruko ikuspegi-aldaketaren aldeko borroka partekatuz.

Erretolika pozgarria da, gustuz lotua eta oso ondo antolatua, non generoko izen nagusietako batzuk desfilatzen duten, hala nola Arrieta, Gaztanbide, Hernando eta Oudrid eta, jakina, Barbieri bera.

Eta beste erretolika horren preludio gisa, zuentzat zoriontsuak eta ozenak izatea espero dudan Gabonetako jaiena, 2023 osasuntsu, interesgarri eta musikaz betea opa dizuet.

Mercedes Albaina

Esteban Batallán.

Tronpeta

Barro (Pontevedra) herrian jaio zen 1983an. Musika ikasketak 7 urterekin hasi zituen bere jaioterriko Udal Musika Eskolan. Ondoren, Pontevedrako Musika Kontserbatorio Profesionalean eta Vigoko Goi Mailako Musika Kontserbatorioan ikasi zuen Javier Viceiro Filgueira maisuarekin. 1999an, Galiziako Goi Musika Ikasketen Eskolan sartu zen, eta Javier Simo maisuaren eskolak jaso zituen bertan. 2000. urtean Espainiako Gazte Orkestra Nazionaleko (JONDE) kide izateko hautatu zuten, eta 2003. urtera arte egon zen bertan.

Hemezortzi urterekin Ciudad de Granada Orkestrako tronpeta bakarlari bihurtu zen, eta hamasei urtez aritu zen bertan. 2018an Hong Kong Philharmonic Orchestrako tronpeta bakarlari postua lortu zuen eta 2019ko irailean Riccardo Mutik Chicago Symphony Orchestrako tronpeta bakarlari izendatu zuen.

Estatuko zein nazioarteko hainbat lehiaketatan saritua izan da, eta lehen saria lortu du Espainiako Musika Gazteen Lehiaketan (2001), Yamaha-Xeno, Tronpeta Lehiaketa Nazionalean (2002), Nazioarteko Musika Gazteen Europako Lehiaketan (2002) eta Yamaha Nazioarteko Lehiaketan (2003). 2006an “Maurice André – Ville de Paris” Nazioarteko Lehiaketan parte hartu zuen, eta laugarren saria eskuratu zuen.

Orkestra sinfoniko ezberdinekin kolaboratu du, hala nola Amsterdameko Royal Concertgebouw, Alla Scala Antzokiko Orkestra, English Chamber Orchestra, Orquesta Filarmonica della Scala, Gstaad Festival Orchestra, Symphony Orchestra of India eta Basel Sinfonieorchester.

Kontzertugile gisa, Brandemburgok Chicago Symphony Orchestrarekin, Granada Hiria Orkestrarekin, Varsoviako Orkestra Sinfonikoarekin eta Geneva Cameratarekin emandako kontzertuaren interpretazioak nabarmendu behar dira; Haydn, Nightfallen kontzertua (Esteban Batallanen konposizioa) eta Mr Batallanen premiere kontzertua (Arturo Sandovalen konposizioa) Galiziako Errege Filharmoniarekin; Tomasi, Jolivet eta Telemannen kontzertuak Espainiako Irrati Telebistako Orkestrarekin; Haydn eta Chuliáren kontzertuak Parisko Ensemble Orchestalekin; Mozarten kontzertua Kordobako Orkestrarekin; Joliveten kontzertua Granada Hiria orkestrarekin; Hummelen kontzertua Gstaad Festival Orchestrarekin; Shostakovichen kontzertua Concerto Grosso Frankfurtekin; Aroutiunianen kontzertua eta Vivaldiren kontzertua bi tronpetarentzat Espainiako Gazte Orkestrarekin.

Urte hauetan, besteak beste, Riccardo Muti, Jaap Van Zweden, Bernard Haitink, Zubin Metha, Herbert Blomsbtedt, Klaus Makela, Paavo Jarvi, Daniele Gatti, Riccardo Chailly, Alan Gilbert, Fabio Luisi, Charles Dutoit, Giancarlo Guerrero eta Vladimir Ashkenazy maisuen gidaritzapean aritu da.

Irakaskuntzaren arloan, irakasle gonbidatua izan da Vanderbilt University (Nashville), Colburn School (Los Angeles), New England Conservatory (Boston), University of Illinois, Consevatoire de Paris edo Hong Kong Academy for Performing Arts (HK APA) zentroetan, besteak beste.

Alberto Urretxo.

Tromboi

Donostiako Goi Mailako Kontserbatorioko Ohorezko Sariarekin eta Baionako (Frantzia) Côte Basque Musika Kontserbatorioko Urrezko Dominarekin graduatu ondoren, J.J.Orzan irakaslearekin, ikasketak hobetu zituen Francisco J. Rosario Vegarekin eta tronboi-jotzaile ezagunekin AEBn.

Bakarlari gisa hainbat errezitaldi eta kontzertu eskaintzen ditu estatu osoan zehar, Darius Milhauden Neguko Kontzertinoa eta L. Grondhalen Tronboi eta Orkestrarako Kontzertuak, Juanjo Menaren zuzendaritzapean, eta H. Tomasiren Tronboi eta Orkestrarako kontzertua, Chi-Yong Chungen zuzendaritzapean, BOSarekin.

Soinuaren Bidaia taldearekin grabatutako 3 CD ditu: Soinuaren Bidaia, Soinuaren Bidaia II eta Confluencias-Topaketak. Azken hori Bilboko Elkarte Filarmonikoaren aretoan grabatu zen 2021ean, eta emozioen bidez musika entzuteko beste ikuspegi bat eskaintzen dute lan horiek. CDen garapenean euskal kondairei buruzko SOINU MAGIKOAK sortu ditu Toti Martinez de Lezea idazlearekin eta Soinuaren Bidaia dantzan Arkaitz Pascuas eta Nagore de las Cuevas dantzariekin.

Soinuaren Bidaiarekin, estatu osoan zehar egindako 60 kontzertu baino gehiagotan, R. Mollá, J. Martínez Campos, A. Illarramendi, G. Loidi, Polentzi, H. Extremiana, J.C. Pérez, X. Zabala, E. Moreno, X. Otaolea eta J. Urrutiaren konposizio berriak estreinatu ditu. 2017ko otsailean, Spanish Brassekin batera, Javier Martínez Camposen Lau Urtaroak estreinatu zuen tronboi eta metal boskoterako.

Orkestra Errepertorioko eta Ganbera Musikako irakaslea izan da Euskadiko Goi Mailako Kontserbatorioan (Musikene) eta tronboi irakaslea Leioako eta Arrasate Musikaleko eskoletan. Aldian-aldian, tronboi eta ganbera musika ikastaroak ematera gonbidatzen dute kontserbatorio, eskola eta musika jaialdietan. Hego Korean 2013an eta 2016an egindakoak nabarmentzen dira, Suwongo Unibertsitateak gonbidatuta eta 2014an Daeguko nazioarteko jaialdiaren barruan, “Asia trombone festival jaialdiak” gonbidatuta, non eskola magistralak eta errezitaldiak eskaini dituen Miyang Kim pianistarekin batera. 2015ean ITF Valencia nazioarteko tronboi jaialdian gonbidatu zuten, 2018an ATEren topaketan Granadan, Spanish Brassekin batera, eta 2019an Wind Jejuko (Hego Korea) intentzio jaialdian, hainbat errezital eskainiz eta Soinuaren Bidaia lana aurkeztuz. 2021. urtean tronboi irakasle gisa gonbidatu zuten Espainiako Gazte Orkestra Nazionalaren (JONDE) Udazkeneko topaketan, Alzirako Spanish Brass jaialdian, Tafallako Tubala Brassen eta aurten, 2022an, Numskull Brass jaialdian, Caudeten.

2022-2023 denboraldian, BOSek (Bilbao Orkestra Sinfonikoa), Esteban Batallanekin batera (Principal trumpet Chicago Symphony Orchestra), “FINIS TERRAI” R. Mollá konpositorearen tronpeta, tronboi eta orkestrarako kontzertua estreinatuko du, Esteban eta Albertori eskainia. 2022ko abenduan, Tubala Brass Week 2022 jaialdiaren barruan, “INTERPLAY” estreinatuko du, Vicent Egea konpositoreak tronboi eta bandarako idatzitako pieza, X. urteurreneko ekitaldien barruan eta Tubala Brass jaialdiari eta Alberto Urretxori eskainia. Horrez gain, Euskadi Brass eta Soinuaren Bidaiaren bidez musika-garapeneko gelak garatzen ari da Euskadin, gure gazteekin, amateurrekin, melomanoekin eta profesionalekin bizikidetza eta esperientzia komunitate bat sortzeko, musikaren bidez.

Bilboko Udalaren Musika Banda.

1895eko ekainaren 9an, José Sainz Basaberen zuzendaritzapean, Bilboko Udalaren Musika Bandak bere lehenengo kontzertua eman zuen Areatzan. Harrezkero José Franco Ribate (1924), Pedro Córdoba Rozas (1928), Jesús Arambarri Garate (1932), Bruno Muñoz (1950), Urbano Ruiz Laorden (1969), Antonino Ibarrondo Oleaga (1979), Jesús María Bilbao Estefanía (1995), Rafael Sanz Espert (2002) eta José Rafael Pascual Vilaplana (2015) izan dira ehun urtetik gora dituen Udal Bandaren zuzendariak.

Bilbao Musika Toki Erakunde Autonomiadunaren barruan dago. Aipatzekoak dira bere emankizunak ekitaldi ofizialetan, ospakizun herrikoietan eta musika jaialdietan (Musika-Música), halaber, Azkuna Zentroan, Juan Crisóstomo de Arriaga Kontzerbatorioan eta Areatzako kioskoan eskaintzen dituen kontzertu zikloak.

Azpimarratzekoak dira, era berean, Euskalduna Jauregiko Auditorioan egiten diren kontzertu denboraldiak. Ziklo horietan izen handiko zuzendari gonbidatuak izan ditu, hala nola: Enrique García Asensio, Pablo Sánchez Torrella, Juan José Ocón, Darío Sotelo, José Mª Sáinz Alfaro, Gary F. Lamb, Richard Miles, Thomas Rotondi, Evgeny Dzhalalov, Pablo dell’Oca, Fernando Bonete, Jan Cober, Douglas Bostock, Franco Cesarini, Philip Sparke, Laszlo Marosi, Yves Segers, Maurice Hamers, Isabelle Ruf-Weber edo Nacho de Paz; elkarte eta bakarlari handiak ere bai: Pedro Iturralde, Kepa Junkera, Astrid Crone, Manuel Bobenrieth, Javier Eguillor, Manel Ramada, Santiago Juan, Mª Eugenia Silguero, Euskadi Brass metalezko boskotea, Donostiako Orfeoia, Ensantzeko Koru Masa,  Bilboko Koral Elkartea, Inés Olabarria, Claudi Arimany, Vicente Zaragoza, Juana Guillem, José Franch-Ballester, Manuel Blanco, Albert Guinovart, Ximo Vicedo, Fernando Latorre, Marta Ubieta eta Serafín Zubiri, besteak beste.

Bandaren diskografia 20 diskokoa da: “Aires de Euskal Herria”, biniloan grabatuta; CD bikoitza, barne zuena José Franco Ribateren lanekin egindako monografikoa eta pasodobleen aukeraketa bat, mendeurrena zela eta; Ciudad de Valencia 2002 banden nazioarteko lehiaketan grabatutako CDa; ; “Banda Band” Oskorrirekin batera; “Concierto de Navidad” “Cantando durante 125 años”, biak ala biak Bilboko Koral Elkartearekin; “Spanish music for wind band” jazzaren arloko abestiekin; hiru CD bikoitz, Euskalduna jauregiko zuzeneko emanaldiekin, “Tell me a Brass Story” Spanish Brass metaleko boskotearekin batera; “Zarzuela” CD monografikoa, Iñaki Urkizuk zuzendua, «Urko herrikoi» Donostiako abeslariekin; «Miradas» David Rivas Domínguez-en obrekin; «Románticos olvidados» Emilio Serrano, Sebastián Iradier eta José Frescoren musika-konposizioekin;

“Cosas de la imaginación”, Eduardo Morenoren zuzendaritzapean eta “Bidaiak” eta “Haizea” Jose R. Pascual-Vilaplanak zuzenduta.

Bere jarduera ugarian kontzertu asko eskaini ditu Estatuko entzunareto eta antzoki garrantzitsuenetan (Valentziako Palau de la Musica, Unió de Llíria Antzokia, Gasteizko Principal Antzokia, Iruñako Gayarre Antzokia, Tenerifeko Santa Cruzeko Angel Guimerá Antzokia, Donostiako Kursaal, Bartzelonako L’Auditoi, Arriaga Antzokia, etab.) Halaber, izan du partaidetza: EITBko gabonetako saio berezi batean, Aste Nagusian Abandoibarran, Kepa Junkera, Oskorri, Sole Jiménez, Serafín Zubiri, Urko eta Doctor Deseorekin emandako kontzertuetan; Errenteriako Musikaste amaierako kontzertuan Andra Mari Koralarekin, Tenerifen, Banda Sinfonikoen Zuzendarien, konpositoreen, moldatzaileen eta instrumentisten IV. Biltzar Iberoamerikarrean; Espainako Flauitisten Elkartearen IV. bileran, Madrilgo Canal-eko Antzokien Musika Banden III. topaketan, “Vila de la Sénia” Musika Banden lehiaketan, Leoneko musika espainiarren XXX. Jaialdian, Utrecht-en (Holanda) 2017ko WASBEk antolatutato Bandentzako Nazioarteko konferentzian,

IFOB-a 2019 programa barruan “La Pamplonesa” Iruñeko musika Bandaren Mendeurrenaren ekitaldietan; Toroko Latorre Antzokian (Zamoran) David Rivas-en lanekin ospatutako kontzertuan; Bilboko Miribilla Arenan Fair Saturday-aren inaugurazio kontzertuetan 1.000 artista baino gehiagorekin batera (2018 eta 2019) eta Bartzelonako Udalaren Bandarekin L’Auditorin eskainitako kontzertuan, besteak beste.

José Rafael Pascual Vilaplana.

Zuzendaria

Muro (Alacant), 1971
2015etik Bilboko Udal Bandako eta 2018tik Bartzelonako Udal Bandako zuzendari titularra, gainera, Portoko Portugalgo Banda Sinfonikoko zuzendari gonbidatu nagusia da 2010etik.

Banda Zuzendaritza ikasi zuen Jan Cober (Herbehereak) eta Eugene Corporonekin (AEB) eta Orkestra Zuzendaritza Karl Österreicher, Yuji Yuhasa eta Hans Grafekin (Austria). Zuzendari gonbidatu gisa jarduten du hainbat herrialdetan, hala nola Alemanian, Argentinan, Kolonbian, Kuban, Eslovenian, Frantzian, Italian, Holandan, Portugalen, Errumanian, Suitzan, Uruguain eta AEBn, orkestra-formazioetan zein bandistikoetan. Hauek nabarmentzen dira: Kubako Banda Nazionala, Herbehereetako Itsas Armada Banda, Buenos Airesko Udal Banda, Montevideoko Udal Banda, Kolonbiako Gazte Banda Nazionala, Esloveniako SAF Army Band, Valleseko Orkestra Sinfonikoa, Murtziako Orkestra Sinfonikoa, BOS (Bilboko Orkestra Sinfonikoa), Kanaria Handiko Orkestra Sinfonikoa, Gaztela eta Leongo Orkestra Sinfonikoa, Veneziako Accademia La Fenice, Suitzako Aulos W.B., A Coruñako , Alacanteko, Bartzelonako, Madrilgo, Palma de Mallorcako, Pontevedrako, Gasteizko, Tenerifeko Santa Cruzeko, Santiago de Compostelako Udal Bandak, Oviedoko Goi-mailako Kontserbatorioko Banda, Kanarietako Goi-mailako Kontserbatorioko Banda, Granadako Goi-mailako Kontserbatorioko Banda, MUSIKENEko Banda… Valentziako Erkidegoko hainbat banden zuzendari titularra izan da, eta Albaceteko Orkestra Sinfonikoaren zuzendari nagusia 2001etik 2013ra.

Sergei Nakariakov, Jorgen van Rijen, Ben van Dijk, Luis González, Pacho Flores, Manuel Blanco, Rubén Simeó, Albert Guinovart, Asier Polo, Claudi Arimany, Elisabete Matos, Ana Mª Sánchez edo Estrella Morente bezalako bakarlariekin kolaboratu du, besteak beste. Luis de Pablo, Leonardo Balada edo Agustí Charlesen lanen mundu mailako estreinaldiak zuzendu ditu. Zuzendari gisa hogeita hamar CD baino gehiago ditu erregistratuta, baita RTVE Musica, De Haske, etab. bezalako zigiluetarako DVDak ere.

Kerkradeko (Holanda, 1997) WMCko eta Birminghameko (Ingalaterra, 2000) EBBAko nazioarteko zuzendaritza-lehiaketak irabazi zituen. 2004an FSMCVren Euterpe saria jaso zuen Banda Zuzendaritza eta Konposizio kategorietan. 2010ean Gaztela-Mantxako Musika Jaialdiaren “I. Morales Nieva” Musikako Sari Nazionala jaso zuen. 2020an Bilboko Koral Elkartearen “MAITENA Saria” jaso zuen.